آیین‌نامه سنجش و اثبات بی‌پناهی کودکان تحت حمایت موسسه غیردولتی حمایت از کودکان بی‌پناه «کمک»
اصطلاح مددجو اغلب به یک فرد اشاره دارد اما گاه خانواده را نیز در برمی‌گیرد. هر سازمانی مددجو را به گونه ای تعریف می‌کند و معمولاً منابع مالی در این تعریف نقش تعیین‌کننده دارد. در برخی از مدل‌های مدیریت ، ممکن است اصطلاحات ذینفع، مصرف‌کننده، بیمار یا غیره به جای مددجو به کار رود.
مطابق این آیین نامه، طفل و نوجوان در معرض خطر، فردی است که در معرض بزه دیدگی یا ورود آسیب به سلامت جسمي، رواني، اجتماعي، اخلاقی، امنیت و يا وضعیت آموزشی قرار گرفته است، همچنین طفل و نوجوان بزه‌دیده نیز به فردی اطلاق می‌شود که از وقوع جرم ، متحمل ضرر و زیان شده است.
براین اساس، آیین نامه مذکور توسط موسسه «کمک» ، تحت 14 ماده و در تاریخ 24/10/1402 به شرح زير تصويب گردید:
ماده ۱- سرپرست قانونی کودک تحت تکفل و حمایت هیچ یک از ارگان‌ها ، نهادها ، انجمن‌ها و یا موسسات مرد‌م‌نهاد نباشند.
ماده ۲- سرپرست قانونی کودک فاقد ملک شخصی باشد و میزان اجاره بها و رهن توسط مجموعه به دقت مورد بررسی قرار گیرد و ملک مورد اجاره سرپرست قانونی کودک نباید از مبلغ 500 میلیون ریال بابت پیش پرداخت و 10 میلیون ریال بابت اجاره بهای ماهانه تجاوز کند.
ماده ۳ – سرپرست قانونی کودک درآمد ماهانه ثابت مکفی نداشته باشد و ناتوان از پرداخت هزینه‌های درمان و بهداشت خانواده باشد.
ماده ۴ – سرپرست قانونی کودک وسیله نقلیه شخصی هر چند از مدل‌های پایین نداشته باشد.
تبصره – موارد ذکر شده در ماده‌های 2 ، 3 و 4 در صورت حاد بودن وضعیت خانواده مددجو در ابعاد دیگر در کمیسیون مددکاری موسسه مطرح می‌شود و تنها در صورت تایید و تشخیص این کمیسیون ، فرد می‌تواند به عنوان مورد استثنایی در دسته مددجویان موسسه قرار گیرد.
ماده ۵ – مفقودیت پدر یا سرپرست مرد خانواده پس از بررسی مدارک قانونی و یا تحقیقات میدانی توسط واحد مددکاری محرز گردد.
ماده ۶ – معلولیت و یا از کار افتادگی سرپرست خانوار (پدر،مادر و یا ولی قانونی) پس از بررسی مدارک پزشکی وی توسط واحد مددکاری محرز گردد.
ماده ۷– سوتغذیه و یا گرسنگی حاد در خانواده رویت گردد. (الویت با خانواده‌ای است که کودک در آن حضور دارد.)
ماده ۸ – کودک مورد آزار و تجاوزهای روحی یا جسمی قرار گرفته باشد و یا دچار افسردگی ، نگرانی و اضطراب باشد . (مورد ذکر شده می‌بایست پس از گفتگو با کودک و خانواده توسط واحد مددکاری موسسه و با مشورت روانشناس و یا روانپزشک متخصص مورد تایید قرار گیرد.)
ماده ۹ – مادر نوزاد یا بارداری که توان تامین هزیته‌های ضروری زندگی خود را نداشته باشد.
ماده ۱۰- پدر و یا مادر دارای کودک بی‌پناه که به دلیل جرائم غیرعمد در زندان بسر می‌برند.
ماده ۱۱ – کودکان مجبور شده به کار اجباری و بدون مزد که در دفاع از خودشان ناتوان باشند.
ماده ۱۲ – کودک بیمار و کم‌توان جسمی باشد و این مورد پس از بررسی مدارک پزشکی و ملاقات حضوری توسط واحد مددکاری موسسه مورد تایید قرار گرفته باشد و خانواده ناتوان از پرداخت هزینه‌ی درمان باشد.
ماده ۱۳- کودکی که بدلیل عدم برخورداری از امکانات و شرایط موجود ناتوان از تحصیل باشد.
ماده ۱۴– حساب‌های بانکی سرپرست قانونی و افراد خانواده کودک در مرحله تحقیقات با پرسش از خود افراد ارزیابی گردد (تعداد حساب‌های افراد در بانک‌های مختلف ، پرسیده شود.) و پس از تایید موارد دیگر پیش از درج نام فرد به عنوان مددجو ، سرپرست قانونی و خانواده موظف خواهند بود تا در روز اعلام شده از سوی موسسه ، گردش حساب 3 ماه آخر را در اختیار واحد مددکاری قرار دهند.